ÇOCUK VE SPOR
Yazar : Ditsa Alaton, Eğitim Danışmanı – Psikolog, Serdar Kaptan – Aikido Hocası
Ergenlik, bireyin bedensel, ruhsal ve toplumsal dönüşümler yaşadığı, büyüme ve gelişmenin hızlı hareket ettiği zorlu bir süreçtir. Bireyselleşme ve kimlik oluşumunu sağlayacak bu değişiklikler ergenin bedenini ve ruhsallığını yorar. Hızlı beden gelişimini, artan beden enerjisini, uyanmaya başlayan cinsel farkındalığı yaşayan ergen şaşkındır, sarsılmıştır. Bozulan denge ile baş etmeye çalışan ergen, bu dönemde, kendini ifade edebilmek için sıklıkla bedenini kullanır.
Spor, işte tam da bu noktada, ergenlikle artan beden enerjisinin, duygusal ve sosyal uyum zorluklarının en iyi yöneltileceği alandır. Spor, bireysel veya grupla yapılan düzenli bedensel hareketlerdir. Hedef koymayı, rekabeti, takım ruhunu, disiplini, kendine ve ötekiye saygıyı öğretir. Doğa sporları ise doğal çevreyi tanımayı, doğanın içinde kendini konumlandırmayı, çevre bilincini oluşturur.
Çocuk için spor oyun ve eğlencedir. Olağan yaşamın uyulması gereken kurallarından uzaklaşma biçimidir. Kendini ve çevresindeki dünyayı tanıma şeklidir.
Çocuğun Gelişimini Etkileyen Faktörler
• Sağlıklı beslenme
• Gerekli uykunun alınması
• Düzenli egzersiz
• Esneklik, koordinasyon, dayanıklık arttırıcı ve kuvveti arttıran faaliyetler
Sporun Gelişime Etkileri
Fiziksel Etki
• Esneklik kazandırır.
• Dayanıklılığı arttırır.
• Büyüme ivmesini arttırır.
• Nefesi düzenler.
Sosyal Etki
• Çevreyi tanımayı sağlar.
• İletişim kurma becerilerini arttırır.
• Paylaşmayı öğretir.
• Arkadaş edinme imkanı sağlar.
• Takım ruhunu oluşturur.
Ruhsal Etki
• Özgüveni geliştirir.
• Dinginlik sağlar.
• Denge oluşturur.
• Huzurlu hissettirir.
• Stresi azaltır.
Zihinsel Etki
• Odaklanmayı öğretir ve geliştirir.
• Hızlı düşünme ve uygulamayı öğretir.
• Doğru karar vermeyi sağlar.
Ailelerin Sıkça Sordukları Sorular
• Hangi Spor? / Ne zaman?
Çocuklar İçin Önerilebilecek Spor Aktiviteleri
7 Yaş ve Altı
• Jimnastik
• Yüzme
• Tenis ( Küçük raket ve büyük yumuşak toplarla)
• Uzakdoğu sporları
• Sek sek
• İp atlama
• Danslı oyunlar
• Körebe
• Elim sende
• Yumuşak topla oynanan oyunlar
8 Yaş ve Üstü
• Basketbol
• Hentbol
• Futbol
• Yüzme
• Uzak doğu sporları
• Hokey
• Buz pateni
• Dans
• Kayak
• Güreş
• Voleybol
• Tenis
• Bisiklet
• Binicilik
Yetenekli Çocukların Özellikleri
• Antrenmanda daha başarılıdırlar.
• Verilen uyarılara daha çabuk uyum sağlar.
• Daha çabuk öğrenir.
• Edindiği deneyimleri,başarısını arttırmak amacıyla kullanır.
• Verilen görevleri başarı ile sonuçlandırır ve sorunları yaratıcı biçimde çözümler.
• Performans gittikçe yükselir.
• Stres altında bile doğru değerlendirme yapar.
• Riski göze alır.
• Başarısızlıklar onun için motivasyon unsuru olur.
Aileler neler yapabilirler? Ailenin sağlıklı tutumu
• Çocuğun başarılı olduğu aktivitelere yoğunlaşmalı.
• Bu alanlarda ödüllendirilmeli ,teşvik edilmeli,cesaret verilmeli ve yeni aktiviteleri keşfetmesi sağlanmalı.
• Oyunlarına dahil olunmalı,birlikte aktivite yapmaya çaba sarfedilmeli.
• Onlara iyi model olabilme rolü üstlenilmeli.
Çocuklarımızın bedenlerine nasıl bir yakıt verdiğimiz (sağlıklı ve düzenli beslenme), bedenlerini nasıl güçlendirdiğimiz (spor), güçlü bir makine olan bedenlerinin iyi işlemesini etkiler… Spor kasları güçlendirirken, sinirleri de gevşetir, duyguları dengeler, alınan oksijen miktarını arttırırken dikkatin artmasını, kaliteli uykuyu sağlar.
İster okulda, ister okul dışında, kapalı alanda, doğada, tek veya grup içinde yapılan her aktivite düzenli olmak şartıyla spor sayılır. Sporun beyine daha fazla oksijen sağlaması, endorfin hormonu salgılaması, çocuğun, gencin kendini daha iyi hissetmesini, hayatı daha az tehditkar algılamasını sağlar. Bu katkı, özellikle ergenlik döneminde çocuklarımız, gençlerimiz ve aileler için tartışılmayacak kadar değerlidir.